Cezayir doğumlu yönetmen Tony Gatlif'in filmleri önyargılarım olan Çingenelerin dünyasına farklı bir bakış kazanmamı sağladı... Emir Kusturica'nın efsanevi filmi "Çingeneler Zamanı"nı izlesem bile çingene mahallerinden geçerken kaygıyla göz atmama, sokakta gördüğümde huzursuz olmama engel olamıyordum. Ailece yaşadıkları kaygısız ruh halleri ile özgürce davranışlarını yargılar, uygarlık etiketi ile kendimce yorumlar yapmaktaydım. Onların ayrı bir genetik kod ile kendilerine has kültürel ve sosyolojik gerçekleri olduğunu fark edememekteydim. Ta ki Tony Gatlif filmlerine kadar... Fransız yönetmeni olarak bilinen Cezayir doğumlu Gatlif bu ülkesiz insanların yaşamlarını konu edinen filmler yapmakta. Çingenlerin sadece eğlenmek değil yaşamda kalmak içinde kullandıkları müzikal yeteneklerini filmlerinin ana malzemesi yapan yönetmen birbirinden güzel filmlerinde olağan üstü müzikler kullanmakta... "İyi Yolculuklar" adlı belgesel filminde çingenelerin tarihsel göç yollarını anlattığı, Hindistan-Mısır-Türkiye-Romanya-Almanya... gibi şehirlerindeki farklı kültürel davranışlar ama aynı ruhla yaşayan insanları hikayeni anlatan Gatlif, "Swing" filminde Fransız çingene gitarcıların yaşamını, "Özgürlük", filminde ise Fransa tarafından satılan ve Nazi soykırımına uğrayan çingenelerin dramını anlatmakta... Daha izleyeceğim çok filmi olan bu yönetmen 2019'u heyecanla karşlamama yeterken onun sayesinde artık ağzında sigara ile çiçek satan roman yurttaşlarımızın dünya çingene ailesinin değerli bir parçası olduğunu biliyorum...